Śladami Łukasiewicza- Borysław
Film o dziedzictwie naftowym w Borysławiu.
Borysław
Borysław to miasto na Ukrainie, w obwodzie lwowskim miasto wydzielone z rejonu drohobyckiego, położone nad rzeką Tyśmienicą. Był ośrodkiem wydobycia ropy, gazu ziemnego i ozokerytu, czyli wosku ziemnego. W drugiej połowie XIX w. stał się centrum przemysłu naftowego, potem także eksploatacji gazu ziemnego - Borysławskie Zagłębie Naftowe.
Na terenie Miejskiego Parku Kultury i Wypoczynku, w muzeum mistrza farmacji Jana Zeha, badacza, twórcy przemysłu naftowego i ozokerytowego prezentowane jest życie i dzieło wynalazcy, ciekawe eksperymenty, ukazujące jak różnorodna może być ropa naftowa. Wnętrze muzeum przedstawia epokę końca XIX wieku, kiedy apteki były ważniejsze niż jakikolwiek sklep. Tu można było kupić wszystko: paliwo, mocny alkohol, mikstury i kosmetyki. Większość eksponatów aptecznych jest autentyczna i pochodzi z dawnych lokalnych aptek.
Na terenie Miejskiego Parku Kultury i Wypoczynku można dziś zobaczyć, w jaki sposób dawniej wydobywano ropę naftową. Każda z kopalni ma swoją niepowtarzalną historię, a istniejące kiwony zamieniły się w obiekty artystyczne.
Muzeum Historii i Krajoznawstwa przy ulicy Szewczenki 75 znajduje się w centralnej części miasta, w budynku z 1917 roku, dawnej siedzibie firmy naftowej Dawida Fanto. Sala historii Borysława przełomu XIX/XX wieku mieści materiały dotyczące historii miejskiego przemysłu naftowego, w szczególności narzędzia do wydobycia ropy naftowej. Przedstawiono także wydobycie ozokerytu.
W 1896 roku tutejsze złoża ropy naftowej odkryli Władysław Długosz i Jan „Jaś” Rączkowski. Pierwszy odwiert wiertniczy w Tustanowicach dawał 40 ton ropy dziennie, a kolejne już od 500 do 700 ton. Do Borysławia i okolicznych miejscowości zaczęli ściągać przemysłowcy i poszukiwacze przygód. Padały kolejne rekordy wydobycia. Jeszcze pod koniec XIX wieku do Borysławia przeniesiona została jedna z najstarszych na świecie szkół wiertniczych – Praktyczna Szkoła Wiercenia Kanadyjskiego. Placówka założona została w 1885 roku w Ropiance koło Dukli. Największy odwiert w tym rejonie wykonano w 1908 roku w Tustanowicach. Wydajności szybu Oil City szacowano od 1500 do 2000 ton ropy naftowej na dobę. Trzy tygodnie później wybuchł gigantyczny pożar, którego gaszenie trwało 40 dni.
W pobliżu poczty miejskiej w 1880 roku wybudowano kopalnię do produkcji ozokerytu o głębokości 120 metrów. Konsekrował ją cesarz Franciszek Józef wizytując „Borysławskie Eldorado”. W krótkim czasie z kopalni wydobyto 2000 wagonów ozokerytu i wyeksportowano je do wielu krajów europejskich. Ozokeryt był szeroko stosowany w przemyśle chemicznym, farmacji, medycynie, do produkcji kosmetyków, świec, mastyksu do mebli i podłóg.
Ciekawostki
W rejonie Potok przy ul. Cerkiewnej umieszczono tablicę upamiętniającą lokalizację pierwszego szybu naftowego.
Borysławskie złoża ozokerytu, odkryte w 1854 były jednymi z największych na świecie pod względem wydobycia i zasobów. W II połowie XIX wieku borysławski ozokeryt wykorzystywano do izolacji pierwszego transatlantyckiego kabla telegraficznego, łączącego Europę i USA. W 1861 rozpoczęto eksploatację złóż ropy, w 1909 wydobywano tutaj 5% światowego wydobycia. W 1866 rozpoczęto maszynowe drążenie szybów naftowych. W 1872 roku oddano do eksploatacji połączenie kolejowe Borysławia ze Lwowem.
W 1972 roku powstało Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego Ukrainy przy ulicy Karpacka Brama 26. Ekspozycja przedstawia historię rozwoju borysławskiego wydobywania ropy naftowej – najstarszego przemysłu w Ukrainie i Europie przełomu XIX/XX wieku. Można tutaj zobaczyć unikatowe eksponaty, działające modele, zabytki przemysłu i obiekty plenerowe, min. zbiorowy napęd do wydobycia ropy i gazu, zbiorniki ropy naftowej z początku XX wieku.
